Tüp bebek tedavisi dendiğinde insanların aklına bebeklerin laboratuvar tüplerinin içinde geliştiği zannedilir. Doğrusunu söylemek gerekirse tüp bebek tedavilerinde tüp aparatı çok da fazla kullanılmamaktadır. Daha çok Petri tabağı dediğimiz özel hazırlanmış embriyo toksik olmayan steril saydam ufak kare şeklinde tabaklar kullanmaktayız. Tüp bebek tedavisin asıl ismi in vitro fertilizasyon kısaca IVF olarak bilinmektedir. Türkçe anlamı laboratuvarda döllenme yapılmasıdır. Bu bölümde aşağıdaki başlıklarsa daha detaylı okuyacağınız gibi tüp bebek tedavisinde kullandığımız işlemler ve yeni teknolojik gelişmelere bulunmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde insan üreme hücrelerinin ki bunlar kadında yumurta erkekte spermin laboratuvar koşullarında döllenip embriyo elde edilmesi uygulanmaktadır. Embriyo hayatın erken safhasındaki cenindir. Döllenme sonrası oluşan zigot bölünecek çoğalır. Bu çoğalma ilk 3 gün hep 2 kat artış şeklinde gelişir. Örneğin 3 günlük embriyo 8 hücreli gibidir. Üçüncü günden sonra hücre çoğalması eksponensiyal olur yani 4 günlük embriyo yüze yakın hücre ihtiva ederken 5. Güne gelindiğinde binler civarında hücre olmaktadır.
Tüp bebek laboratuvar koşullarında işte bu sperm ile döllenmiş yumurta takip edilerek büyütülür ve son aşamada rahme embriyo transfer edilir.
Tüp bebek tedavisinde sırayla kadında yumurtalıklar uyarılarak normalde bie tane gelişen yumurta sayısının daha fazla olması sağlanır. Tüp bebek tedavisinin bu kısmına Ovülasyon indüksiyonu veya yumurtlamayı artırıcı tedavi denmektedir. Daha fazla yumurta gelişmesi için kadınlara hormon veya benzeri ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar genellikle iğne tarzında olup cilt altına yapılan enjeksiyonlar şeklindendir. Ovülasyon indüksiyon yaklaşık 9 ile 14 gün arasında sürmektedir. Bu dönemkadının adet periyoduyla başlamaktadır. Tedavinin bu safhasında ultrasonografi ile yumurtalıkların uyarılması takip edilip büyüyen yumurtaların sayısı ve boyutları izlenir. Istenilen sayıda ve büyüklükte yumurtalar büyüdüğünde yumurta toplama safhasına geçillir.
Ovülasyon İndüksiyonu Dönemi
Ovülasyon indüksiyonu döneminde hasta yaklaşık 3 ile 5 kez muayene olmaya gider. Kontrollerin hangi sıklıkta olacağı yumurtaların büyüme özelliğine bağlı olarak değişebilmektedir. Normal fizyolojiden daha farklı bir senaryo olduğu için Ovülasyon indüksiyonu veya yumurta büyütme yöntemi tüp bebek tedavisinin en önemli safhasıdır ve hekimlik açısından tecrübe ve bilgi gerektirir. Hatta bu dönemde ilaçların uygulanacağı saatler bile önemlidir ve doz atlanması veya yanlış yapılması tedavi sonuçlarını etkiler. Bu yüzden kliniğimizde ilaç tariflerine özellikle dikkat edilmekte ve ilaçların nasıl uygulanacağı uzman hemşirelerimiz tarafından zaman ayrılarak hastalarımıza anlatılmakta ve öğretilmektedir . Ovülasyon indüksiyonu için halk arasında tüp bebek protokolü olarak bilinir, onlarca farklı method vardır. İlaçların kullanılış dozu şekli farklı kombinasyonların yapılması ve hatta başlangıç günleri protokolden protokole değişmektedir.
Ovülasyon indüksiyonun son aşaması yumurtaları çatlatmadır. Gelişmiş yumurtaları toplayabilmek için çatlatma iğnesi adı verilen ilaçlar uygulanır. Bu aşama çok kritiktir eğer yanlış doz veya yanlış saatte çatlatma iğnesi yapılacak olursa bütün tedavi tehlikeye girer ve iptal edilebilir. Yumurta çatlatma iğnesi ne daha önce ne de daha sonra uygulanmamalıdır. Çünkü erken uygulanırsa yumurtaların olgun olmadan elde edilmesi durumu olur. Geç uygulanırsa da yumurtalar çatladığı için yumurta bulunamaz veya aşırı olgun yumurta elde edilebilinir ki tedavide başarıyı azaltır.
Yumurta toplaması genel anestezi altında yapılır. Toplanan yumurtalar erkekden elde edilen spermler ile laboratuvarda özel bir mikroskop altında döllenir. Döllenmeden sonra gelişen embriyolar takip edilerek yaklaşık 3 ile 5 gün sonra rahme embriyo transferi yapılır. Bazı durumlarda embriyoların hepsi veya geri kalanlarına embriyo dondurma işlemi yapılır.
Tüp Bebek Tedavisi Sonu Süresi
Tüp bebek tedavisi sonucu, embriyo transferinden sonra 10 ile 12 gün sonra öğrenilmiş olunur.
Gebelik takibi, kadın hastalıkları, ilaç kullanım eğitimleri, ve daha bir çok konuda hızlı ve doğru bilgi almak için Youtube sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Jinekoloji ve tüp bebek sayfalarımızdan merak ettiğiniz konulardaki makalelerimize ulaşabilirsiniz.
